Ik vind het prachtig! Sterren op het doek. U kent het wel, dat programma waar BN-ers zich laten vereeuwigen door min of meer bekende schilders. Het is fantastisch, zo’n schilder kijkt even, maakt een paar schetsen, en komt een paar weken later met een gaaf, heel precies lijkend portret aanzeilen. De oh’s en ah’s zijn niet van de lucht, en de BN-er mag één van de drie mee naar huis nemen, soms echt geen gemakkelijke keuze.
Paul de Leeuw (de foto is van de website van Twan de Vos, die het winnende portret maakte), Neelie Kroes, Ron Brandsteder en vooral Mart Smeets zijn bekende voorbeelden. Maar ik heb me pasgeleden laten vertellen dat het heel anders gaat!! De schilders nemen foto’s, en die nemen ze met de schetsjes ook mee naar hun atelier, om die daar te projecteren op het doek, en precies over te trekken. Dan zijn de neus, de mond en de ogen al precies gelijkend en zitten op de goeie plek. Een ervaren Leidse kunstenaar vertelde me dat als je de ogen en de neus goed hebt, dat er dan al bijna niks meer fout kan gaan, de gouden driehoek. O, zegt u misschien, ja dan kan ik het ook. Overtrekken, eigenlijk een vorm van “iedereen kan schilderen”, het bekende schilderen op nummer van Ravensburger.
Maar dat is toch een beetje anders, verzekerde een andere Leidse schilder mij. Die hulpmiddelen zijn er gewoon, en je bent stom als je ze niet gebruikt. Je kunt ook je schilderij fotograferen, er daarna met Photoshop allerlei dingen bijzetten, en die later bij je schilderwerk erbij maken. Rembrandt deed dat niet, maar die had misschien weer allerlei leerlingen die hem hielpen en details uitwerkten voor hem. Weet je veel.
Het beste bewijs, dat schilders bij Sterren op het doek toch wel hun eigen stempel erop drukken, komt van Tjitske Reidinga, bekend van Gooische Vrouwen. De eerste van de drie vond ze teveel gebotoxt, de tweede ontlokte een gil: veel rimpels, te realistisch, en de derde was wéér te gladjes alsof ze alles had laten oprekken. Het was nooit goed bij dit model. Voer voor psychologen, als je daar niet tegen kan. De les? Iedere schilder schijnt het te doen en te weten, dat projecteren, en anders ben je een dief van je eigen portemonnee. Dus: ik ga sparen voor zo’n mooie beamer! U ook?
Wekelijkse column over kunst, kunstenaars en aanverwante zaken door Gerben Ferwerda, die zelf ook wat tijd besteedt aan schilderen en aanverwante zaken.